ಸದಾನಂದ ಹೆಗಡೆ
ಕಾಶಿನಾಥ್‌ ಸಿನಿಮಾ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಮೈಕ್‌
ಅವಾಂತರವನ್ನು ತುಂಬ ಸುಂದರವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಮೈಕ್‌ ಎದುರು ನಿಂತು ‘ನೀನು’ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ, ಮೈಕ್‌ನಲ್ಲಿ ‘ನಿನ್ನ್‌ ಅಪ್ಪ ’ ಎಂದು ವಾಪಸ್‌ ಬರುತ್ತದೆ. ಮೈಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಏನು ಹೇಳಿದರೂ ಧ್ವನಿವರ್ಧಕದಲ್ಲಿ ಅದರ ವಿರುದ್ಧವೇ ಕೇಳುತ್ತದೆ.
ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿ ಮೈಕ್‌ ಬಿಚ್ಚಿ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೋದಾಗ
ಇಡೀ ಕಂಬವೇ ಉರುಳಿ ಬಿದ್ದು ಹೀರೋ ನಗೆಪಾಟಿಲಿಗೀಡಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಆ ಸಿನಿಮಾದ ದೃಶ್ಯ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ.
ಭಾಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಹೇಗೋ ನಡೆದು ಗೋಗುತ್ತದೆ.
ಆದರೆ ಒಳಗಿನ ಸ್ವರ ತೆಗೆದು ವಿಭಿನ್ನ ಪಿಚ್‌ಗಳಲ್ಲಿ
ಧ್ವನಿಯ ಪರಿಣಾಮ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವ ಸಂಗೀತಗಾರರಿಗೆ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸವಾಲು. ಕೆಲವರು ಮೈಕ್‌ ಕೈ ಕೊಟ್ಟಾಗ
ಸಹನೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಏನæೂೕ ಒಂದಿಷ್ಟು ಹಾಡಿ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.
ವೇದಿಕೆಗೆ ಬಂದು, ತಾವು ತಂದ ಹಾರ್ಮೋನಿಯಂನಲ್ಲಿ
ಶ್ರುತಿ ಹೊಂದಿಸಿ, ತಬಲಾ, ಕೀ ಬೋರ್ಡ್‌, ರಿದಂ ಪ್ಯಾಡ್‌ನ ವೈಯರ್‌ ಸಂಪರ್ಕ ಸರಿ ಇದೆಯೇ ಎಂದು
ಚೆಕ್‌ ಮಾಡಿ, ಸಮಸ್ಯೆ ಇದ್ದರೆ ಹೇಳಿ ಕೇಳಿ ಮಾಡಿ ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವರು ಕೆಲವರಿದ್ದಾರೆ. ಅಂಥವರಲ್ಲಿ
‘ಘಮ ಘಮ ಗಮ್ಮಾಡಿಸ್ತಾವ ಮಲ್ಲಿಗೀ ’ ಖ್ಯಾತಿಯ ಸಂಗೀತಾ ಕಟ್ಟಿ ಕೂಡ ಒಬ್ಬರು.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ದಾವಣಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ್ದ ಸಿರಿಧಾನ್ಯ ಪ್ರಚಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆಯೇ ಆಯಿತು. ಆರಂಭಿಕ ತಡವಡ ಬಳಿಕ ‘ತಂದೆ ನೀನು ತಾಯಿ
ನೀನು ’ ವಚನವನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಲೇ ‘ಮೈಕ್‌ ಟೆಸ್ಟ್‌’ ಗೇ ಬರೋಬ್ಬರಿ 25 ನಿಮಿಷ ಹಿಡಿಯಿತು. ! ಪಲ್ಲವಿ ಮಧ್ಯೆ ‘ಔಟ್‌ ಪುಟ್‌ ಸರಿಮಾಡಿ’ ಎಂದು, ಚರಣದ ಕೊನೆಗೆ
‘ ಹಿಂದಿನ ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗೆ ವಾಲ್ಯೂಮ್‌ ಕೊಡಿ..’ ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ.. ಮಾನೀಟರ್‌ ಸೌಂಡ್‌ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡ್ರಿ..
ಎನ್ನುತ್ತಲೇ ಹಾಡಿದರು. ನಡುವೆ ಸಹನೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ‘ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್‌ ಬ್ಯಾರೆ,
ಸ್ಟೇಜ್‌ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಸಮಸ್ಯೆ ಬ್ಯಾರೆæ’ ಎಂದು
ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು.
ಹಾಡುಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೂ ಮೈಕ್‌ ಸಮಸ್ಯೆಗೂ ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಂಧ ಎಂಬಂತಿದೆ. ಯಂತ್ರದ
ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸರಿ ಇದ್ದರೆ ಮೈಕ್‌ ತಂತ್ರಜ್ಞರು ಸರಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಮೈಕ್‌ ಸೆಟ್‌ ಮಾಡಿ ತಂತ್ರಜ್ಞರು
ಎಲ್ಲೋ ಕುಳಿತು ಮೊಬೈಲ್‌ ನೋಡುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಬಟನ್‌ಗಳೇ ಆನ್‌ ಆಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ರಸಮಂಜರಿಯಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಕರಿಗೆ ಕೊಡುವ ಕಾರ್ಡ್‌ ಲೆಸ್‌ ಮೈಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಮೊಡೆಮ್‌ ಸಿಗ್ನಲ್‌ ಸಮಸ್ಯೆ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಟರಿ ಸೆಲ್‌ ರೋಗಗ್ರಸ್ಥ. ಇನ್ನು ಹೊತ್ತು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಹಮ್ಮಿಂಗ್‌ ಎಂಬುದು ಮೈಕ್‌ ಯಂತ್ರ ಹುಟ್ಟಿದಾಗಿನಿಂದ ಇರುವ ಸಮಸ್ಯೆಇರಬೇಕು.
ಅದೇನೋ ಸ್ವಾರಸ್ಯ ಹೇಳುವಾಗ ಕೊಯ್‌ಂ ಎಂದು.. ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಶ್ವತ್ಥಾಮ ಹತ .. ಎನ್ನುತ್ತಲೇ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ಪಾಂಚಜನ್ಯ
ಮೊಳಗುವ ರೀತಿಯ ಹಮ್ಮಿಂಗ್‌ ! ಆಗಾಗ ಕೇಳುಗರ ಪ್ರಾಣವನ್ನೇ ತೆಗೆಯುತ್ತದೆ.
ಕೆಲವೆಡೆ ಸಭಾ ಭವನಗಳು ಧ್ವನಿ ನಿಯಮಕ್ಕೆ
ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಮೈಕ್‌ ಸರಿ ಇದ್ದರೆ, ಸ್ಪೀಕರ್‌
ಸರಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ, ಎರಡೂ ಸರಿ ಇದ್ದರೆ, ಜೋಡಣೆಯ ವೈರ್‌ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಸಾಕಷ್ಟು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ
ಒಂದಾದ ನಂತರ ಇನ್ನೊಂದು ಆವೃತ್ತಿಯ ಸುಸಜ್ಜಿತ ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ ಸಿಸ್ಟ್‌ಮ್‌ಗಳು ಬರುತ್ತಿದ್ದು, ಅದರ ನಿರ್ವಹಣೆ,
ರಿಪೇರಿಗೆ ಇಂಜಿನೀಯರ್‌ಗಳೇ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅರ್ಧಮರ್ಧ
ಓದಿದವರು ಯಾರದ್ದೋ ಮೈಕ್‌ನಲ್ಲಿ , ಯಾರದ್ದೋ ಸ್ಟೇಜ್‌ ಶೋದ ಎರವಲು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೈಕ್‌ ರಿಪೇರಿ ಕೆಲಸದ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ! ವಾಹನ ಚಲಾಯಿಸುವ ಡ್ರೈವರ್‌ಗಳು, ಧ್ವನಿ ವರ್ಧಕ ಇಳಿಸು
ಹತ್ತಿಸಿ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಸಭಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಶುರುವಾಗುತ್ತಲೇ ಮೈಕ್‌ ಮಿಕ್ಸರ್‌ ಎದುರು ಬಂದು ಕುಳಿತು
ಕಸುಬು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲ ಉದ್ಯಮಗಳಂತೆ ಮೈಕ್‌ ಉದ್ಯಮಿಗಳಿಗೆ ಬಂಡವಾಳ ರಿಟರ್ನ್‌ ಪಡೆಯುವುದೇ ಸವಾಲು.
ಸಾಗಾಟ ಸಂದರ್ಭ ಯಂತ್ರಗಳು ಕೈ ಕೊಡುತ್ತವೆ. ದೊಡ್ಡ ಮೊತ್ತ ಹೇಳಿದರೆ ಸಂಘಟಕರು ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಕರೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಮೈಕ್‌ ಉದ್ಯಮವು ನುರಿತ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದು,
ಹತ್ತು ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷತಾಲೀಮು ನಡೆಸುವ ಸಂಗೀತಗಾರರಿಗೆ ನಾಲ್ಕಾರು ತಿಂಗಳು ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ಬರುವ ಹಡ್ಡೆ
ಹುಡುಗರು ಮೈಕ್‌ ತಂತ್ರಜ್ಞರಾಗಿ ಸಂಭಾಳಿಸಬೇಕಿದೆ.
ಇನ್ನು ಕಾರ್ಪೋರೇಟ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮೈಕ್‌ ನವರು ತಾವೇ ಕಲಾವಿದರಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡವರು ಎಂದು
ಎಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕಲಾವಿದರಿಗೂ ಮೈಕ್‌ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅರಿವು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಕಲಾವಿದರ ಸ್ಟೇಜ್‌ ಸಂಗೀತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ
ಎಂದರೆ, ಮೈಕ್‌ ರಿಪೇರಿ ಶರತ್ತುಗಳು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದೇ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
-ಕೋಟ್‌-
ಮೈಕ್‌ ಹುಡುಗರಿಗೆ ಏನೂ ಗೊತ್ತೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
ಲೈವ್‌ ಸಂಗೀತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸೌಂಡ್‌
ಇಂಜಿನೀಯರ್‌ ಹಾಕೋದು ಮಸ್ಟ್‌. ಆದರೆ ಹಾಗಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಸೌಂಡ್‌ ಸಿಸ್ಟ ಮ್‌ ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಸೂಕ್ತ ತಂತ್ರಜ್ಞರನ್ನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಬಟನ್‌ ತಿರುಗಿಸುವ
ಹುಡುಗರಿಗೆ ಏನೂ ಅಂದ್ರೆ ಏನೂ ಗೊತ್ತೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
ಇದೆಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆ ಬೇಡ ಎಂದು ಕೆಲವು ಜಾಣ ಹಾಡುಗಾರರು
ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಎದುರು ಹಾಡಿದಂತೆ ಮಾಡುವ ತಪ್ಪು ಮಾರ್ಗಕ್ಕೂ ಇಳಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಎಸ್‌ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ
ತುಂಬ ಜಾಣತನದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮನ್ನಾಡೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಮಾತಿನ ನಡುವೆ ಹಾಡೊಂದನ್ನು ಹಾಡಿ ತೋರಿಸಲು ನಿಂತಾಗ ಮೈಕ್‌
ಸರಿಹೊಂದಲಿಲ್ಲ. ಹಾಡೋದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ಎಸ್‌ಪಿಬಿ,
ಮೈಕ್‌ ಹುಡುಗರಿಗೆ ‘ನೋಡಪ್ಪ ಇಕ್ಯು ತುಸು ಜಾಸ್ತಿ
ಮಾಡು, ಬಾಸ್‌ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡು’’ ಎಂದು ಹೇಳಿ ಸರಿ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡು ಮತ್ತೆ ಮುಂದು ವರಿಸಿದರು. ಇದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ
ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
***